Project versterken van de sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen uit achterstandswijken in Paramaribo

Project versterken van de sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen uit achterstandswijken in Paramaribo

Stichting Kansen voor Suriname

Project: Versterken van de sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen uit achterstandswijken in Suriname 2016 – 2018

Projectopzet

1. Aanleiding/achtergrond

Suriname heeft relatief veel jeugd. Bijna 30% van de totale bevolking van Suriname (550.000 inwoners) is jonger dan 15 jaar (CBS Suriname). Suriname kent daarnaast veel verschillende bevolkingsgroepen, welke allen hun eigen tradities in opvoeding en ontwikkeling kennen.
De jeugd is belangrijk als het gaat om de toekomst van het land. Kinderen moeten de mogelijkheid krijgen veilig op te groeien, naar school te gaan, diploma’s te halen en uitzicht te hebben op een baan en inkomsten voor als ze volwassen zijn.

Helaas gaat daar nogal eens wat in mis. Het aantal opvanginstellingen voor kinderen in Suriname is enorm groot. In oktober 2013 is het rapport “Nationaal onderzoek naar de situatie van kinderopvanginstellingen in Suriname” in opdracht van de Nationale Assemblee verschenen. Hieruit blijkt dat de meeste kinderen naar een opvanginstelling worden gebracht vanwege armoede.

Een andere veel voorkomend probleem is dat het aantal tienermoeders in Suriname schrikbarend hoog is. Bijna 1 op de 5 kinderen die in Suriname worden geboren is een kind van een tienermoeder. Het aantal tienermoeders behoort tot de hoogste voor het gehele Caraibisch gebied. Meisjes die jong een kind krijgen hebben minder goede toekomstmogelijkheden als het gaat om vervolgopleiding, baan en inkomen.
Het versterken van de sociaal emotionele ontwikkeling van de kinderen in de leeftijd van 12 tot 18 jaar is een belangrijk middel om de toekomst van de kinderen te kunnen verbeteren.

De Stichting Kansen voor Suriname is een NGO die zich vanaf 2008 inzet voor het verbeteren van de leefomstandigheden van mensen in Suriname die het moeilijk hebben. Zij richt zich daarbij voornamelijk op kinderen uit achterstandswijken en kindertehuizen. De voornaamste onderwerpen waarop de Stichting zich richt zijn onderwijs, sport en spel en gezondheid.

De projecten die de Stichting de laatste jaren heeft uitgevoerd hebben aangetoond dat kinderen die het moeilijk hebben onvoldoende eigen bagage hebben om op het moment dat zij volwassen worden een goede toekomst te kunnen opbouwen. Kinderen die in kindertehuizen wonen moeten als zij 18 jaar worden het kindertehuis verlaten. Vaak is er op dat moment te weinig voor de kinderen geregeld en kunnen ze ook geen beroep doen op familie of mantelzorg. De kans is groot dat deze kinderen belanden in criminaliteit, prostitutie en/of armoede. Kinderen in achterstandswijken hebben vaak niet de juiste begeleiding die nodig is om goede schoolprestaties te behalen. Op scholen wordt niet tot nauwelijks aandacht besteed aan de sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen.

2. Doelstelling

Het doel is om kinderen uit achterstandswijken en opvanginstellingen voor kinderen in Paramaribo, Suriname in de leeftijd van 12 tot maximaal 18 jaar een training aan te bieden die ervoor zorgt dat de sociaal emotionele ontwikkeling wordt versterkt. Accenten worden daarbij gelegd op het versterken van de weerbaarheid evenals het aanleren en versterken van sociale vaardigheden. Zo moet worden voorkomen dat zij slachtoffer worden van machtsmisbruik en/of zichzelf schuldig (gaan) maken aan (seksueel) intimiderend of grensoverschrijdend gedrag.

Dit project richt zich op kinderen in de leeftijd van 12 tot 18 jaar omdat kinderen in hun jonge leven geconfronteerd kunnen worden met grensoverschrijdend gedrag en huiselijk- en seksueel geweld. De trainingen sluiten aan op datgene wat kinderen meemaken (zoals ruzie maken, elkaar pesten, gepest worden, bang zijn etc). Uit landelijk Nederlands onderzoek (Draaijer, 1988) blijkt dat ruim 40 procent van de vrouwen voor het 16de levensjaar een negatieve seksuele ervaring heeft meegemaakt.

Het versterken van de sociaal emotionele ontwikkeling is een belangrijk middel om de toekomst van de Surinaamse kinderen te kunnen verbeteren. Belangrijk zijn het aanleren van betere sociale vaardigheden en het versterken van de weerbaarheid van de kinderen. Kinderen moeten leren dat zij een eigen mening en stem hebben die ze kunnen gebruiken. Het beter kunnen inspelen op de situatie om hen heen door het versterken van de sociale vaardigheden is daarbij essentieel.

Op scholen wordt geen structurele aandacht aan deze items gegeven. Waar het in Nederland heel gewoon is dat kinderen hierin getraind worden gebeurt dat in Suriname niet.

3. Resultaten van het project

  •   Preventie van machtsmisbruik of geweldervaringen
      Vergroten van het gevoel van veiligheid
      Kinderen zijn mentaal en fysiek weerbaarder
      Versterken van de uitstraling
      Versterken van de sociale vaardigheden
      Kinderen weerbaarder gemaakt voor de middelbare school
      Opgeleide trainers die zelf ook weer de training aan anderen kunnen doceren

4. Train- de- trainer model

Wij willen in samenwerking met opgeleide weerbaarheidstrainers een project uitvoeren die ertoe moet leiden dat in Suriname een groep trainers wordt opgeleid, die deze trainingen zelf kunnen gaan uitvoeren. Deze trainers moeten dan zelf ook weer de training aan anderen kunnen doceren, het zogenaamde “train de trainer model”.

De train-de-trainer ‘Weerbaarheid / Sociale Vaardigheden’ is een maatwerktraining voor professionals. De algemene doelstelling van de training is het ontwikkelen van trainingsvaardigheden om een weerbaarheidtraining of training sociale vaardigheden te verzorgen voor kinderen en jongeren uit basisonderwijs of voortgezet onderwijs. De trainingsbijeenkomsten bestaat uit 2 tot 6 dagdelen en is op maat aan te passen naar de behoeften en wensen van de doelgroep.


Projectuitvoering

Training van de trainers

in die loop van 2016 en 2017 zijn er 11 trainers opgeleid door Kiss Trainingsinstituut Paramaribo.  Zij hebben allen de training Weerbaarheid en emotionele ontwikkeling gevolgd.

De navolgende thema’s zijn in de training aan bod gekomen:
– de cognitieve ontwikkeling van het kind: een blik op Erickson en Piaget
– het opstellen van weerbaarheidsnormen en grenzen in Suriname
– vormen van communicatie en observatie
– jongeren communicatie: feedback en interactie
– social mapping van jongeren en hun omgeving
– weersbaarheidsrechten: de universele rechten van de mens
– gender en genderbewustzijn
– seksueel reproductieve rechten van de mens
– seksueel overdraagbare aandoeningen en aanpak
– Ganda Bee: zwangerschap zonder planning
– assertiviteitstraining jongeren: vergelijk normen ontwikkelde landen met landen in ontwikkeling
– attitude en discipline
– ondernemerschap onder de jongeren: zelfontwikkeling en onderhoud

Uiteindelijk hebben 11 trainers hun certificaat met goed gevolg in ontvangst kunnen nemen.


In 2017 heeft Molemann Mental Health ook nog 3 gespecialiseerde trainers opgeleid en heeft opdracht gekregen om de laatste fase van het project uit te voeren.


EINDRAPPORT TRAIN DE TRAINERS: SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING & WEERBAARHEID VAN JONGEREN

IN OPDRACHT VAN: STICHTING KANSEN VOOR SURINAME Bestuurder: De heer drs. R.C. Siekmann
Bestuurder: Mevrouw drs. D.S. Blom
Projectmedewerker: Mevr. E. de Kuijper, MSc. orthopedagoog Projectmedewerker: Mevr. M. Oldersma, Msc. kinderpsycholoog

UITGEVOERD DOOR MOLEMANN MENTAL HEALTH SURINAME

Projectduur september 2017 – juli 2018

page1image24779888 page1image26816896 page1image26834432 page1image24785712page1image26835200

Ontwikkelen van de training

In september 2017 is gestart met het ontwikkelen van de training, door Lien Bouman (GZ- psycholoog) en Eva de Kuijper (orthopedagoog). In november 2017 is de training en daarbij horende handleiding en powerpoint-presentatie afgerond. De training is opgebouwd uit de volgende sessies: 1. Sociaal-emotionele ontwikkeling en weerbaarheid en signalering van problemen, 2. Ontwikkeling van een positief zelfbeeld en veilig klassenklimaat, 3. Pesten en geweld, 4. Sociale media, 5. Seksualiteit.

Trainers

Voor het opleiden van een aantal trainers hebben we een aantal mensen benaderd die na afloop van een eerdere soortgelijke training hadden aangegeven geïnteresseerd te zijn in een vervolgproject. Van die lijst kwamen uiteindelijk drie naar de eerste trainingsdag voor de trainers bij MoleMann. Echter hebben zij zich op basis van persoonlijke overwegingen financiële gronden na deze eerste

training teruggetrokken. Naderhand bleken twee genodigden die de eerste training om verschillende redenen hadden gemist nog wel bereid om mee te doen. Samen met een derde (via via benaderd) hebben we zodoende een team van drie trainers op een tweede traingsdag bij MoleMann voorbereid op de trainingen. Dit team bestaat uit Berry van den Dam, Daphne Yflaar en Sila Vijfhoven. Berry van den Dam heeft de trainingen verzorgd op vier scholen, Daphne Yflaar en Sila Vijfhoven hebben beide op drie scholen de trainingen verzorgd. De trainers waren erg enthousiast en gemotiveerd en kwamen goed voorbereid naar de trainingen. Zij hebben alle trainingen gegeven samen met de kinderpsychologe (Maaike Oldersma) of orthopedagoge (Eva de Kuijper) van MoleMann. Op een school heeft Maaike Oldersma de training alleen verzorgd, vanwege het tijdstip wat niet paste in de beschikbaarheid van de trainers. De communicatie verloopt via een gezamenlijke whatsapp-groep, waardoor iedereen op de hoogte blijft van de ontwikkelingen en ruimte is voor vragen/overleg. Daarnaast is er contact via mail voor het verzenden van bestanden.

Recruitment van de scholen

Begin november 2017 zijn we begonnen met de telefonische recruitment van de scholen. In eerste instantie zijn er toen 15 scholen benaderd met oog op verschillende wijken/districten (Centrum, Paramaribo-Noord, Paramaribo-Zuid, Wanica en Lelydorp) en niveaus (MULO/LBGO) voor een zo groot mogelijk bereik. Daarnaast hebben we ook contact gemaakt met internaten in Paramaribo om zodoende ook jongeren uit het binnenland te kunnen bereiken. De moeilijkheden die we ondervonden bij de recruitment was vooral dat de goede intenties van het schoolbestuur vaak verzandden in de hectiek, waardoor groen licht vaak weken duurde. Uiteindelijk zijn elf

scholen/internaten gerekruteerd om mee te doen aan het project, namelijk: George Asinschool, M.C. Jessurunschool, A.T. Calorschool, Parvatischool, J. Vrolijkschool, Christoforus/ Maria internaat, LBGO

Beekhuizen, KRS. Coleridgeschool, Hendrikschool, Hendrik Sylvesterschool en de Mulo Kerklaan.

Trainingen

In januari zijn de eerste trainingen gestart op de George Asinschool, M.C. Jessurunschool, A.T. Calorschool, Parvatischool en de J. Vrolijkschool. In februari zijn op de LBGO Beekhuizen en KRS. Coleridgeschool gestart. Daarnaast is begin februari de gehele training gegeven op het Christoforus internaat, waarbij ook een aantal personeelsleden van het Maria internaat aanwezig waren. In maart zijn de trainingen op de Hendrik Sylvesterschool gestart en in april de Hendrikschool. De laatste school, de Mulo Kerklaan heeft de training

George Asinschool

page2image24792528

page3image24796896

gevolgd in juni. Op 4 juli is het project afgesloten met de laatste sessie op deze school.

De opkomst van de trainingen lag tussen de 5-10 docenten bij de eerste sessie maar er was toch een daling van gemiddeld 2 personen per school. (de J. Vrolijkschool had een stijging van 3 personen na de eerste sessie). Aan alle leerkrachten die de volledige training hebben gevolgd is aan het eind van de training een certificaat van deelname overhandigd. Ook hebben alle deelnemers de sheets van de powerpointpresentatie ontvangen via de mail.

Evaluatie leerkrachten

Aan het einde van de trainingen kregen de deelnemende leerkrachten een evaluatieformulier om hun beoordeling van de training en eventuele opmerkingen en/of verbeterpunten kenbaar te maken. Op basis van 54 beoordelingen van 11 scholen werd de training als volgt gemiddeld gescoord:

Johannes Vrolijkschool

page3image24799184

M.C. Jessurunschool

page3image24798144

A.T. Calorschool

  1. Algehele training 8.7
  2. Theoretische achtergrond 8.1
  3. Praktische opdrachten 8.4
  4. Presentatie 8.3

Evaluatie trainers

Aan het eind van het project is geëvalueerd met de trainers hoe zij het project hebben ervaren. Om de beoordeling van het project en eventuele opmerkingen en/of verbeterpunten kenbaar te maken, kregen de trainers een evaluatieformulier. Er is daarnaast afsluiting gegeven aan het project onder het genot van een drankje en een hapje. De volgende beoordeling werd gemiddeld door de trainers gegeven:

1. Samenwerking 9
2. Duidelijkheid over verwachtingen 8.5 3. Algehele tevredenheid 9.5

Daarnaast gaven de trainers tijdens de afsluiting aan dat ze het een erg succesvol project vonden. Zij vonden de opzet van de training uitstekend en gaven aan veel positieve reacties te hebben

ontvangen van de leerkrachten die de trainingen volgden. Ook gaven zij aan dat de kennis die werd overgedragen erg relevant was. Er werd daarnaast een suggestie gedaan of er niet eenzelfde project

voor lagere scholen zou kunnen worden gedaan.

Conclusie & voorstel

De evaluatie van de leerkrachten en trainers was erg positief. Er bleek bij de leerkrachten veel behoefte aan meer kennis over dit onderwerp. De leerkrachten waren erg enthousiast om naar de trainingen te komen en vonden het erg leerzaam. Ook de trainers merkten op dat er erg veel behoefte is aan kennis over de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen. Vanuit meerdere hoeken kwam de suggestie een training over hetzelfde onderwerp ook te ontwikkelen en verzorgen

op lagere scholen. Tijdens het geven van de training hebben zelfs al twee lagere scholen aangegeven graag mee te willen doen wanneer een volgend project op jongere kinderen gericht zou zijn. Ook wij van MoleMann zouden erg enthousiast zijn om een eventueel nieuw project te starten waarbij gericht wordt op de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen in de basisschoolleeftijd.